به مناسبت تقارن سالروز شهادت امام جواد(ع) و روز جمعه، حجت‌الاسلام محمدرضا فوادیان، پژوهشگر مهدویت در گفت‌وگو با ایکنا به تبیین نقش امام جواد(ع) در ایجاد آمادگی در شیعیان برای پذیرش ولایت امام زمان(عج) پرداخت و اظهار کرد: امام جواد(ع) اولین تجربه امامت خردسال شیعه است و به تعبیری می‌توان گفت امامت ایشان، شیعه را برای ورود به عصر غیبت آماده و مهیا کرد. به واسطه امامت امام جواد(ع) در خردسالی، وقتی ۶۰ سال پس از ایشان به شیعیان عصر امام زمان(عج) گفته شد معالم دین خود را از یک کودک خردسال بیاموزید، شیعیان به حیرت و سرگردانی دچار نشدند؛ چراکه تجربه امامت امام جواد(ع) را پشت سر گذاشته بودند.
وی تصریح کرد: وقتی امام جواد(ع) به امامت رسید گرداب اعتقادی شدیدی برای شیعیان ایجاد شد و بزرگان شیعه مثل یونس بن عبدالرحمن که از اصحاب اجماع است امامت امام جواد(ع) را نپذیرفتند. دلیل این امر این بود که شیعیان فکر می‌کرند بلوغ شرط امامت است. با این توضیسح روشن می‌شود خود امامت امام جواد(ع) زمینه‌ساز امامت امام مهدی(عج) بوده است. مضاف بر این امر، روایاتی که از امام جواد(ع) به دست ما رسیده، هر کدام کدهای مهم و موضوعات اساسی را در رابطه با مسئله مهدویت برای ما بیان کرده است. مضاف بر این دو، نهاد وکالت که از دوران امام صادق(ع) شکل گرفته بود، در دوران امام جواد(ع) تقویت شد و وظایف جدیدی از ناحیه امام به وکلا محول شد. اوج فعالیت نهاد وکالت در دوران غیبت صغری بوده است. از این جهت نیز، امام جواد(ع) خدمت شایانی در زمینه‌سازی امامت حضرت مهدی(عج) به عمل آوردند.
وجوب انتظار امام زمان(عج) در بیان امام جواد(ع)
پژوهشگر مهدویت در ادامه به توضیح درباره روایات امام جواد(ع) درباره امام عصر(عج) پرداخت و اظهار کرد: امام جواد(ع) در روایتی ضمن معرفی امام زمان(عج) می‌فرمایند که: «یجب أن ینتظر؛ یعنی واجب است که منتظر او باشید». قطعا معنای کلمه وجوب در لسان امام وجوب فقهی نیست، بلکه وجوب اعتقادی است. شما در ادبیات انتظار، در کلام هیچ کدام از معصومین(ع) این تعبیر را مشاهده نمی‌کنید. پس این یک ویژگی است که فقط در روایت امام جواد(ع) دیده می‌شود. حضرت در روایتی دیگر، مردم را در زمان غیبت به چند دسته تقسیم می‌کنند و تصریح می‌کنند که کدام یک از آنها اهل نجات هستند و کدام یک گمراه می‌شوند. طبق این روایت کسانی که دچار شک و ریب شوند و عجله کنند گمراه می‌شود. امام جواد(ع) در آن دوران، آفت‌ها و آسیب‌های احتمالی عصر غیبت را مشاهده کردند و در قالب یک نسخه شفابخش، یک نقشه راه را برای ما بیان کردند که اگر می‌خواهیم از آفت‌های آخرالزمان خودمان را مصون بداریم باید اهل اخلاص و تسلیم در برابر دین خدا باشیم و اهل انکار نباشیم. حضرت در قسمتی از همین روایت می‌فرمایند: اکثر قائلین به امامت امام مهدی(عج) مرتد می‌شوند. این یکی از هشدارهایی است که امام جواد(ع) برای ما بیان فرموده است. از این نظر شایسته است ما نسبت به دینداری خودمان در عصر غیبت یک اندیشه و اهتمامی ویژه داشته باشیم تا دچار گمراهی نشویم.
اهمیت مداومت بر تلاوت سوره قدر در عصر غیبت
حجت‌الاسلام فؤادیان در ادامه اظهار کرد: شایسته است شیعیان در این دوران به چند مسئله توجه داشته باشند. مسئله اول این است که حرز امام جواد(ع) که در میان حرز معصومین(ع) جایگاه ویژه دارد. با توجه به اینکه آفت‌های آخرالزمان زیاد است و بلاهای زیادی بر سر شیعه می‌آید لازم است مردم نسبت به حرز امام جواد(ع) توجه ویژه داشته باشند. نکته دوم این است که الآن که در آستانه شهادت امام هستیم خوب است نماز امام جواد(ع) را بخوانیم و به ایشان هدیه کنیم. این نماز در اول مفاتیح آمده است. مسئله دیگر این است که از امام جواد(ع) سؤال شد: ما چکار کنیم که در دنیا و آخرت با شما اهل بیت(ع) باشیم؟ حضرت در پاسخ به انجام دو کار دستور دادند: یکی قرائت زیاد سوره قدر و دوم، زیاد استغفار کردن. با توجه به این روایت روشن می‌شود دو کار اساسی در این عصر می‌تواند موجب معیت و همراهی با امام می‌شود: یکی استغفار و دیگری توجه به قرآن کریم و قرائت سوره قدر.
وی در خصوص اهمیت سوره قدر توضیح داد: سوره قدر سوره ولایت است و از بهترین سوره‌هایی است که می‌توان از طریق آن بر وجود امام حی استدلال کرد. از این نظر امام جواد(ع) هوشمندانه قرائت و تلاوت این سوره را بیان فرموده است. مسئله دیگر که در روایت امام بیان شده، استغفار کردن است. در قرآن کریم آمده وقتی شما استغفار می‌کنید خدا به شما توجه می‌کنید و شما با استغفار می‌توانید وارد بهشت بشوید. در سیره آیت‌الله بهجت آمده است وقتی به ایشان گفته می‌شود گرفتار هستیم. معمولا ایشان دو نسخه بیان می‌کرد: یکی طلب استغفار و دیگری قرائت حدیث کسا. پس از نسخه‌های مؤثر آیت‌الله بهجت که اتفاقا روایت امام جواد(ع) هم آن را تصدیق می‌کند استغفار کردن است.
