به گزاررش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، حجت‌الاسلام و المسلمین «سیدمحمدباقر علوی تهرانی» در سلسله جلسات اخلاقی مباحث نفس در فضای مجازی طی سخنانی گفت: یکی از آثار تهذیب نفس رستگاری است.
وی با اشاره به آیه ۱۴ سوره اعلی بیان کرد: به یقین کسی‌که پاکی جست و خود را تزکیه کرد رستگار شد.
استاد حوزه علمیه درباره رسیدن به درجات عالی معنوی، اظهار کرد: حضرت امیرمومنان امام علی(ع) می‌فرمایند کسی‌که دوست دارد به مقامات بلند معنوی برسد، باید بر هوا و هوس خود غلبه کند.
حجت‌الاسلام و المسلمین علوی تهرانی با بیان اینکه از دیگر آثار تهذیب نفس کسب رضایت الهی است، ابراز کرد: حضرت امیرمومنان امام علی(ع) فرمودند هر کس بر نفس خود خشمناک شود، پروردگارش را خشنود کرده است.
وی با بیان اینکه سعادت یعنی درست زندگی کنیم تا نسبت به گذشته افسوس نخوریم، گفت: امیرمومنان امام علی(ع) می‌فرمایند کسی‌که نفس خویش را در لذت‌هایش رها سازد، بدبخت و دور از سعادت خواهد بود.
استاد حوزه علمیه با طرح این سوال که دینداری چیست، عنوان کرد: حضرت امیرمومنان امام(ع) فرمودند دینداری، سختی دادن به نفس است، حضرت در تعریف لقمه شبهه‌ناک فرمودند اگر در چاهی یک قطره شراب بریزند و با آن چاه، زمینی را زراعت کنند و در آن زراعت، گیاهی بروید و یک گوسفند از آن بخورد و میان گله برود، من از خوردن گوشت تمام آن گله اجتناب می‌کنم؛ اگر کسی می‌خواهد ببیند متدین است، باید ببیند به نفس خود، سخت گرفته است.
حجت‌الاسلام و المسلمین علوی تهرانی با بیان اینکه ریاضت، شیوه کنترل نفس در سلوک عملی است، اظهار کرد: به طور قطع همه نسخه‌های ریاضتی سخت است و هیچ‌کس با راحت طلبی در کنترل نفس به جایی نمی‌رسد.
وی با بیان اینکه ریاضت را می‌توان به ۲ دسته کلی ریاضت شرعی و غیر شرعی تقسیم کرد، گفت: نسخه‌های شرعی را پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) می‌دهند، نسخه‌های غیرشرعی را غیرمعصوم می‌پیچد، که برخی از این نسخه‌ها، دستور به نپوشیدن لباس فاخر، ازدواج نکردن، و سکوت دارد، آیین هندوها و مرتاض‌ها همین است. بعضی از متصوفه نیز خودشان را از خوردنی‌ها محروم می‌کنند و ترک خوردن گوشت و مرغ و ماهی می‌کنند.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: در ریاضت شرعی برای کنترل نفس، در مقام پاسخ به خواسته‌های آن، دستوراتی از شرع صادر شده است که باید به آن ملتزم بود؛ ریاضت نباید خلاف شرع و اخلاق باشد، باید در آن توقعات اجتماعی رعایت شود. زندگی کسی که ریاضت می‌کشد باید مطابق شأن باشد، یعنی در رفتار کنترل نفس باید شأن افراد رعایت شود.
حجت‌الاسلام و المسلمین علوی تهرانی با بیان اینکه ریاضت شرعی نباید خلاف مروت باشد، ابراز کرد: بستنی خوردن در ماکن عمومی حرام نیست، ولی مردم توقع ندارند که یک روحانی کنار خیابان بایستد و بستنی بخورد، اگر این کار را بکند خلاف مروت است، انجام رفتارهای خلاف مروت روحانی را از عدالت ساقط می‌کند.
وی با بیان اینکه نخستین کار در تهذیب نفس انجام مشارطه است، گفت: مشارطه یعنی شرط کردن به منظور انجام دادن یا ترک کردن یک کار است.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه هم ردیف معنای مشارطه، کلمه عهد در قرآن است، خاطرنشان کرد: یکی از واژه‌هایی که می‌تواند انجام یا ترک چیزی را بر ما واجب کند، عهد است، همچون عهد بستن با خداوند که اگر فلان حاجت ما برآورده شد، سه روز روزه بگیریم.
